(4) تصريف الأفعال السالمة נטיית השלמים
|
הַגּוּף الضمير |
בִּנְיָן פָּעַל وزن فَعَلَ |
בְּנָין נִפְעַל وزن فُعِلَ |
בִּנְיָן פִּעִּל وزن فَعَّلَ |
בִּנְיָן פּעֵּל وزن فُعِّلَ |
בִּנְיָן הִפְעִיל وزن أَفْعَلَ |
בִּנְיָן הפְעַל وزن أُفْعِلَ |
בִּנְיָן הִתְפַּעֵּל وزن افْتَعَل
|
|||||||
|
אֲנִי אַתָּה אַתְּ הוּא הִיא אֲנַחְנוּ אַתֶּם אַתֶּן הֵם הֵן |
כָּתַבְתִּי כָּתַבְתָּ כָּתַבְתְּ כָּתַב כָּתְבָה כָּתַבְנוּ כְּתַבְתֶּם כְּתַבְתֶּן כָּתְבוּ כָּתְבוּ |
נִשְׁמַרְתִּי נִשְׁמַרְתָּ נִשְׁמַרְתְּ נִשְׁמַר נִשְׁמְרָה נִשְׁמַרְנוּ נִשְׁמַרְתֶּם נִשְׁמַרְתֶּן נִשְׁמְרוּ נִשְׁמְרוּ |
סִפַּרְתִּי סִפַּרְתָּ סִפַּרְתְּ סִפֵּר סִפְּרָה סִפַּרְנוּ סִפַּרְתֶּם סִפַּרְתֶּן סִפְּרוּ סִפְּרוּ |
לֻמַּדְתִּי לֻמַּדְתָּ לֻמַּדְתְּ לֻמַּד לֻמְּדָה לֻמַּדְנוּ לֻמַּדְתֶּם לֻמַּדְתֶּן לֻמְּדוּ לֻמְּדוּ |
הִלְבַּשְׁתִּי הִלְבַּשְׁתָּ הִלְבַּשְׁתְּ הִלְבִּישׁ הִלְבִּישָׁה הִלְבַּשְנוּ הִלְבַּשְׁתֶּם הִלְבַּשְׁתֶּן הִלְבִּישוּ הִלְבִּישוּ |
הֻלְבַּשְׁתִּי הֻלְבַּשְׁתָּ הֻלְבַּשְׁתְּ הֻלְבַּשׁ הֻלְבְּשָׁה הֻלְבַּשְנוּ הֻלְבַּשְׁתֶם הֻלְבַּשְׁתֶן הֻלְבְּשׁוּ הֻלְבְּשׁוּ
|
הִתְקַשַּרְתִּי הִתְקַשַּרְתָּ הִתְקַשַּרְתְּ הִתְקַשֵּר הִתְקַשְּרָה הִתְקַשַּרְנוּ הִתְקַשַּרְתֶּם הִתְקַשַּרְתֶּן הִתְקַשְּרוּ הִתְקַשְּרוּ |
|||||||
|
אֲנִי אַתָּה הוּא |
כּוֹתֵב/ כָּתוּב כּוֹתֶבֶת/ כְּתוּבָה כּוֹתְבִים/ כְּתוּבִים כּוֹתְבוֹת/ כְּתוּבוֹת
|
נִשְׁמָר
נִשְׁמֶרֶת
נִשְׁמָרִים
נִשְׁמָרוֹת |
מְסַפֵּר
מְסַפֶּרֶת
מְסַפְּרִים
מְסַפְּרוֹת |
מְלֻמָּד
מְלֻמֶּדֶת
מְלֻמָּדים
מְלֻמָּדוֹת
|
מַלְבִּישׁ
מַלְבִּישָׁה
מַלְבִּישִׁים
מַלְבִּישׁוֹת
|
מֻרְחָק מֻרְחָקָה/
מֻרְחֶקֶת
מֻרְחָקִים
מֻרְחָקות
|
מתְקַשֵּר
מתְקַשֶּרֶת
מתְקַשְּרִים
מתְקַשְּרוֹת |
|||||||
|
אֲנִי אַתְּ הִיא |
||||||||||||||
|
אֲנַחְנוּ אַתֶּם הֵם |
||||||||||||||
|
אֲנַחְנוּ אַתֶּן הֵן |
||||||||||||||
הַגּוּף الضمير |
בִּנְיָן פָּעַל وزن فَعَلَ |
בְּנָין נִפְעַל وزن فُعِلَ |
בִּנְיָן פִּעִּל وزن فَعَّلَ |
בִּנְיָן פּעֵּל وزن فُعِّلَ |
בִּנְיָן הִפְעִיל وزن أَفْعَلَ |
בִּנְיָן הפְעַל وزن أُفْعِلَ |
בִּנְיָן הִתְפַּעֵּל وزن افْتَعَل
|
|
||||||
|
אֲנִי אַתָּה אַתְּ הוּא הִיא אֲנַחְנוּ אַתֶּם אַתֶּן הֵם הֵן |
אֶשְׁמֹר תִּשְׁמֹר תִּשְׁמְרִי יִשְׁמֹר תִּשְׁמֹר נִשְׁמֹר תִּשְׁמְרוּ תִּשְׁמֹרְנָה יִשְׁמְרוּ תִּשְׁמֹרְנָה
|
אֶשָּמֵר תִּשָּמֵר תִּשָּמְרִי יִשָּמֵר תִּשָּמֵר נִשָּמֵר תִּשָּמְרוּ תִּשָּמֵרְנָה יִשָּמְרוּ תִּשָּמֵרְנָה |
אֲסַפֵּר תְּסַפֵּר תְּסַפְּרִי יְסַפֵּר תְּסַפֵּר נְסַפֵּר תְּסַפְּרוּ תְּסַפֵּרְנָה יְסַפְּרוּ תְּסַפֵּרְנָה |
אֲלֻמַּד תְּלֻמַּד תְּלֻמְּדִי יְלֻמַּד תְּלֻמַּד נְלֻמַּד תְּלֻמְּדוּ תְּלֻמַּדְנָה יְלֻמְּדוּ תְּלֻמַּדְנָה |
אַלְבִּישׁ תַּלְבִּישׁ תַּלְבִּישִׁי יַלְבִּישׁ תַּלְבִּיש נַלְבִּישׁ תַּלְבִּישׁוּ תַּלְבֵּשְׁנָה יַלְבִּישׁוּ תַּלְבֵּשְׁנָה |
אֻרְחַק תֻרְחַק תֻרְחְקִי יֻרְחַק תֻרְחַק נֻרְחַק תֻרְחְקוּ תֻרְחַקְנָה יֻרְחְקוּ תֻרְחַקְנָה |
אֶתְקַשֵּר תִּתְקַשֵּר תִּתְקַשְּרִי יִתְקַשֵּר תִּתְקַשֵּר נִתְקַשֵּר תִּתְקַשְּרוּ תִּתְקַשֵּרְנָה יִתְקַשְּרוּ תִּתְקַשֵּרְנָה |
|
||||||
|
אַתָּה אַתְּ אַתֶּם אַתֶּן
|
שְׁמֹר שִׁמְרִי שִׁמְרוּ שְׁמֹרְנָה
|
הִשָּמֵר הִשָּמְרִי הִשָּמְרוּ הִשָּמֵרְנָה |
סַפֵּר סַפְּרִי סַפְּרוּ סַפֵּרְנָה |
ــــ ــــ |
הַלְבֵּשׁ הַלְבִּישִׁי הַלְבִּישׁוּ הַלְבֵּשְׁנָה |
ــــ ــــ |
הִתְקַשֵּר הִתְקַשְּרִי הִתְקַשְּרוּ הִתְקַשֵּרְנָה |
|
||||||
المبادئ العامة لتصريف الفعل (السالم) في جميع الأوزان
أ- في الماضي:
1- يتم إضافة لواحق خاصة إلى الصيغة الأساسية للوزن هي عبارة عن ضمائر متصلة تشير للفاعل من حيث نوعه وعدده ، هي: ( אֲנִי/ תִי – אַתָּה/תָ - אַתְּ/ תְּ - הִיא/ ָה - אַנַחְנוּ/ נוּ – אַתֶּם / תֶם – אַתֶּן/ תֶן – הֵם/ וּ - הֵן/ וּ )
2- فاء الفعل ذات تشكيل ثابت في كل وزن ، فلا تتغيَّر حركتها إلا في حالات معدودة ، هي:
أ- في الوزن الثلاثي المجرد (קַל) مع ضمير المخاطبين والمخاطبات ، فتُقصَّر الحركة من القامص إلى السكون المتحرك (כְּתַבְתֶּם – כְּתַבְתֶּן ).
ب- في الوزن مشدَّد العين ، فإذا كانت عين الفعل حرف حلقي لا يقبل التشديد ، يُستعاض عن ذلك بإطالة حركة فاء الفعل قبلها: ( בֵּרֵךְ - בֹּרַךְ - הִתְבָּרֵךְ ).
3- عين الفعل ذات حركة ثابتة في كل وزن ، ولا تتغيَّر إلا إذا حُرِّكت لام الفعل ، فالقاعدة إذا حُرِّكت اللام سُكِّنت العين ، ولا يتم ذلك إلا مع ضمائر الغائبين الثلاثة ( הִיא - הֵם - הֵן ) ، مثل: (כָּתְבָה – נִשְׁמְרוּ – לֻמְּדוּ – הֻלְבְּשָׁה – הִתְקַשְּרוּ )
ب- في المستقبل
1- يتم إضافة سوابق خاصة إلى صدر الوزن الفعلي هي عبارة عن حروف تشير للفاعل من حيث نوعه وعدده (א – נ – י – ת)، وهي نفسها حروف " أنيت" في اللغة العربية التي تُعرف بحروف المضارعة.
2- فاء الفعل ذات تشكيل ثابت في كل وزن ، ولا تتغيَّر حركتها إلا في الوزن مشدَّد العين ، فإذا كانت عين الفعل حرف حلقي لا يقبل التشديد ، يُستعاض عن ذلك بإطالة حركة فاء الفعل قبلها: ( יְבָרֵךְ - יִתְבָּרֵךְ ).
3- عين الفعل ذات حركة ثابتة في كل وزن ، ولا تتغيَّر إلا إذا حُرِّكت لام الفعل ، فإذا حُرِّكت اللام سُكِّنت العين ، ولا يتم ذلك إلا مع ضمائر المخاطبة والمخاطبين والغائبين ( אַתְּ - אַתֶּם - הֵם ) ، مثل: (תִּשְׁמְרִי – תִּשָּמְרִי– תְּסַפְּרוּ – יְלֻמְּדוּ – יִתְקַשְּרוּ )
جـ - في زمن الحال: يُصاغ في جميع الأوزان بإضافة الميم (מ) إلى صدر الصيغة الفعلية باستثناء الوزن (קַל) ، حيث تُزاد الواو (ו) ( بعد فاء الفعل في حالة اسم الفاعل ، وبعد عين الفعل في حالة اسم المفعول) ، وكذلك الوزن (נִפְעַל) الذي يأتي منه الحال على نفس الوزن دون أية زيادة.